هنگامی که قرار است یک پیام را به شکل پوستر، لوگوی تجاری، مجله، جلد و … به مخاطبین خود ارائه دهیم، در واقع از یک شکل بصریِ ارتباط استفاده میکنیم که به آن طراحی گرافیکی گفته میشود. طراحان گرافیکی، با تصاویر ترسیم شده، نقاشی شده، عکاسی شده یا تصاویر ایجاد شده توسط کامپیوتر سر و کار دارند؛ به علاوه آنها پیامهایی را طراحی میکنند که اَشکال مختلف آنها را در تبلیغات تلویزیونی، کتابها، مجلهها و حتی صفحۀ کامپیوتر میبینیم. به عبارت دیگر، طراحان با خلق، انتخاب و سازماندهیِ این عناصر رمزی و عکسها و حتی فضاهای خالی اطراف آنها برای انتقال پیامهایشان استفاده میکنند. طراحی گرافیکی، قسمتی از زندگیِ روزمرۀ ماست؛ از چیزهای کوچک مثل جعبۀ چسب گرفته تا چیزهای بزرگی مثل بیلبوردهای کنار اتوبان! طرحهای گرافیکی، اطلاع رسانی میکنند، تشویق میکنند، سازماندهی میکنند، شبیه سازی میکنند، هویت میبخشند، جلب توجه میکنند و لذت ایجاد میکنند.
طراحی گرافیکی، چیزی فراتر از زیباسازی صفحات است؛ طراحی گرافیکی سعی دارد دید بیننده را به طرف صفحه جلب نماید؛ به عبارت دیگر با استفاده از قوانین طراحی و عناصر موجود در صفحه (متن و تصویر)، میتوان توجّه شخصی را به قسمت خاصی از صفحه معطوف و یا حتّی از آن منحرف ساخت.
با توجه به مطالب مذکور، طراحی گرافیکی را میتوان به این صورت تعریف نمود: «فرایند خلّاقانهای که هنر و تکنولوژی را به منظور انتقال یک مفهوم، با هم ترکیب میکند». طرّاح، با دو ابزار اساسی یعنی تصویر و علائم، این کار را انجام میدهد. به این ترتیب، دو نوع طراحی هم تعریف میشوند که طراحی مبتنی بر تصویر و طراحی مبتنی بر علامت، اطلاق میگردند.
عوامل متعددی در طراحی گرافیکی مؤثر هستند؛ از رنگها و جنبه های مختلف (بصری، روانی و…) آنها گرفته تا نحوه قرارگیری عناصر در صفحه و رعایت قوانین طراحی. در زیر مباحثی مطرح میشوند که هدف از طرح آنها در نهایت، یک طراحی گرافیکی آگاهانه و جذاب خواهد بود.
در این راهنما سعی شده است اصول اولیه طراحی گرافیکی، بخصوص جهت طراحی جلد کتاب، عنوان گردند.